بهترین استاندارد کارتن و مقوا در کشور استاندارد ملی ایران است. هدف از این استاندارد سازی در واقع نمونه برداری از ورق های کارتنی و تعیین ویژگی های آن ها جهت نگهداری درست از آنها و حمل و نقل بی دردسر است. ورق های کارتونی و کارتن بسته بندی شده که از این ورق ها تولید شده و در مصارف عمومی استفاده می شوند، باید تحت لوای این استاندارد وارد بازار کشور شوند.
در استاندارد ملی اصطلاحات و واژه هایی استفاده می شوند که هر کدام معنی منحصر به فرد خود را داشته و به نمونه های خاصی تقسیم می شوند. از جمله این اصطلاحات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارتن بسته بندی
کارتن را که بارها دیده ایم. اما چگونه تعریف میشود؟ کارتن یک بسته بندی توخالی بوده که از ورق های کنگره دار و چند لایه تشکیل میشود. این وسیله بهترین گزینه برای جابه جایی و حمل و نقل اشیاء مختلف به حساب میآید. در واقع کارتن بسته بندی است که برای حفاظت اشیاء از خوردگی و ضربه به کار می رود. استاندارد کارتن را براساس وسایلی که درون آنها قرار می‌گیرند از سه تا هفت لایه ساخته، تعریف شده و مورد استفاده قرار می دهند.
- کاغذ کرافت لاینر
در مقوا های کنگره دار برای لایه های بیرونی و درونی آنها از این کاغذ استفاده میشود. 80 درصد کاغذ کرافت لاینر را خمیر و 20 درصد آن را الیاف بازیافتی شکل می‌دهد.
- کاغذ تست لاینر
از دیگر واژه هایی که در استاندارد کارتن و مقوا نام برده میشود این کاغذ است. حاصل ورقه های بازیافتی بوده و مقداری الیاف کرافت نیز در آنها استفاده میشود. در واقع این کاغذ های باطله و خمیر آنهاست که لایه سطحی این نوع از کاغذ را شکل می دهند.
- کاغذ کنگرهای
همان لایهای که در میان دو سطح بالایی و پایینی قرار گرفته و کارتن را مستحکم و مقاوم میکند است که اغلب به این نام نیز خوانده می شود.
- کارتن بسته بندی برای مصارف عمومی
از نامش مشخص است که جهت چه هدفی به کار میروند. این بسته های خالی که تحت استاندارد مقوا و به درستی تهیه شده اند اغلب در مصارف عمومی و تجارت ها مورد استفاده هستند.
- مقاومت در برابر له شدن ورقه های کارتونی
خوب از نام این اصطلاح که اغلب در استاندارد ملی خیلی مورد استفاده قرار می‌گیرد مشهود است که به چه چیز اشاره داد؛ بیشترین نیروی مورد نیاز برای لهیدگی ورق در برابر فشار بار که یک عنصر مهم در ارزش گذاری کارتن های بسته بندی نیز شناخته میشود.
- خاصیت ارتجاعی کارتن
این خاصیت نیز در استاندارد مقوا و کارتن به شدت مورد توجه و اهمیت است. در واقع خاصیت ارتجاعی یا کششی بودن ورق کارتون میزان مقاومت آن را در برابر ضربه و فشار بالا می‌برد.
- ورق شرنز
مقواهای بازیافت شده را در تولید این نوع کاغذ مورد استفاده قرار می دهند. اما در تولید این ورق ها از خمیر بکر و دست اول به کار نمی رود به همین دلیل عموما مقاومت پایینی داشته و در برابر رطوبت ضعیف اند.
نشانه گذاری ورق های کارتونی با استاندارد ملی ایران
از جمله علائم و نشانه های کارتن ها که باید برای استاندارد سازی به کار بروند شامل موارد زیر هستند:
- نام و نشانی تولید کنندگان کارتن و علامت های تجاری که روی آنها چاپ می‌شوند
- وزن اشیاء داخل آنها و به صورت کلی وزن کارتن
- شماره و بارکد ساخت ورقه
- علامت هایی که پایین و بالای مقوا را نشان می‌دهد
- علامت هایی مثل قابل بازیافت بودن کارتن و تاریخ انقضاء آنها
- نشانه هایی که مرتبط به حمل و نقل استاندارد ملی بوده و بر اساس آنها تولید میشود
نمونه برداری از ورق های کارتونی تحت استاندارد ملی
طبق قوانین و قواعد استاندارد ملی و استاندارد کارتن و مقوا باید تا 20 روز پس از تولید کارتن ها آنها را مورد نمونه برداری و آزمایش قرار دهند. طرز کار بدین صورت است که از هر 1000 کارتن 20 نمونه از آنها را به صورت تصادفی انتخاب و از هر دسته 20 تایینیز در نهایت یک کارتن را انتخاب و مورد نمونه برداری و آزمایش قرار می‌دهند.
روش های آزمایش کارتن و مقوا تحت استاندارد ملی ایران
آزمایش کارتون ها و استاندارد مقوا و کارتن یکی از اصلی ترین مراحل بوده و به شدت حائز اهیمت است. طبق این استاندارد در چند مرحله آنهم در آزمایشگاه کارتن و مقوا آنها را مورد بررسی قرار می‌دهند که به صورت زیر میخوانیم:
روش آزمایش تعیین جرم پایه مقوا
این امر باید مطابق استاندارد ملی به شماره 471 در سال 1379 انجام شود و جرم پایه ورق و مقوا اندازه گیری شود.
روش آزمایش چگونگی جذب آب
براساس استاندارد ملی 475 سال1381 باید میزان جذب لایه بیرونی کارتن و بسته بندی ها مورد بررسی قرار گیرد.
روش آزمایش ورقه در برابر ترکیدگی
مقاومت کارتن در برابر هر گونه ترکیدگی طبق استاندارد ملی به شماره ISO 2759 به سال 2001 بررسی میشود.
روش آزمایش مقوا در برابر هر گونه له شدن
این روش نیز برای تعیین مقدار لهیدگی ورقه مقوا و براساس استانداردISO 3037 سال !996 بررسی میشود.
روش آزمایش کارتن در برابر فشار
براساس استاندارد ملی 1641 سال1381 جهت آزمودن میزان مقاومت کارتن در برابر فشارها آن ها را مورد بررسی قرار می‌دهند.
روش آزمایش کارتن و مقاومت آن در برابر سقوط
در این روش نیز استاندارد کارتن بر اساس میزان مقاومتش در هنگام سقوط تعریف میشود.
روش اندازه گیری تعداد کنگره
با استفاده از دستگاهی به نام ریز سنج یا گولیس تعداد و ارتفاع کنگره بررسی میشود. تعداد فرورفتگی یا برآمدگی کنگره نیز طبق این استاندارد در هر متر اندازهگیری و بررسی میشود.
منبع: کارتن لاین
- ۹۹/۰۶/۰۷