روش های آنالیز کیفیت زعفران

زعفران بر روی سطح خاک رشد پیدا می‌کند. بنابراین مکان مناسبی برای آلودگی به وسیله کودهای آلی و کمپوست ها که از مهم‌ترین منابع آلودگی میکروبی هستند می باشد. فلور میکروبی شامل باکتری ها و قارچ ها می باند.

آزمایش های مختلف برای بررسی میزان سلامت زعفران انجام شده است. یکی از موارد مورد بررسی در این آزمایش تاثیر زمان نگهداری زعفران در دمای اتاق با میزان بار باکتری هوازی و میکروب موجود در زعفران می باشد. مشخص شده است که با افزایش زمان نگهداری به مدت ۶۰ روز تعداد باکتری های هوازی باکتری های کلیفرم اشرشیا کلی کاهش پیدا می‌کند. اما بار میکروبی مخمری و قارچی آن افزایش پیدا می کند. از آن جایی که زعفران زمان زیادی در فضای اتاق باقی مانده است، کیفیت آن تغییر کرده و تغییرات فیزیکی و شیمیایی باعث این افزایش و کاهش بوده است.

• بررسی رطوبت
• نبودن کپک و حشرات
• نبودن بقایای گل و گیاه
• نبود مواد خارجی
• طعم زعفران
• رنگ زعفران
• بوی زعفران
• بسته بندی استاندارد و غیر قابل نفوذ
• میزان مایکوتوکسین ها

راه کارهای حفظ کیفیت زعفران

با توجه به نکات و فاکتور های مهم در استاندارد های داخلی و بین المللی کیفیت زعفران علاوه بر دقت در تولید کالای با ارزش برای رفع مشکلات ثانویه پیشنهاداتی وجود دارد که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی نیز هست. اصلی ترین امر برای حفظ کیفیت محصول نهایی جلوگیری از رشد میکروبی و قارچی است:

برداشت به موقع زعفران

زمان برداشت زعفران و خشک سازی سریع آن در استحصال زعفران با کیفیت بسیار موثر است. در صورتی که به دلایل مختلف از جمله طولانی بودن زمان خشک شدن یا زیاد ماندن گل زعفران، رنگ آن تغییر کرده و یا به ساقه آن کشیده شده باشد حالتی غیر طبیعی ایجاد کرده و کیفیت آن را پایین می آورد. کیفیت زعفران ایران از نظر رنگ در دنیا بی نظیر است.

پاک سازی بهداشتی

بسیار مهم است که در زمان اندکی که کارگران اقدام به جدا سازی گل از خود پرچم می‌کنند، نکات بهداشتی ویژه‌ای را رعایت کنند. مواد خارجی شامل برگ و گل و گیاه، دانه های برنج و گندم، تار مو، ماسه، خاک، گرد و هر چیزی که ممکن است از خارج از کلاله گل و از محیط وارد زعفران ارائه شده باشد، این موارد کیفیت زعفران را پایین می آورد. در نتیجه نمره استاندارد و آنالیز کیفیت زعفران را کاهش می دهد.

تنها قسمت ارزشمند زعفران، کلاله آن می باشد. باقی اجزاء گل جزو مواد خارجی محسوب می‌شود که در زعفران ارائه شده به صورت جهانی دارای ارزش نمی باشد. بقایای گل زعفران شامل قسمت های گلپوش، خامه، پرچم و هر قسمتی به جز کلاله گل می شود. وجود این قسمت ها مرغوبیت زعفران را می کاهد.

دقت کافی در خشک کردن زعفران

طولانی شدن زمان خشک کردن زعفران عاملی است که به شدت به کیفیت نهایی زعفران آسیب وارد می‌کند. بنابراین در کوتاه ترین زمان ممکن باید اقدام به خشک کردن زعفران نمود و این امر باید به صورت کامل و بدون ذره ای رطوبت اتفاق بیفتد.

استاندارد ها برای بررسی کیفیت زعفران به خشک شدگی کامل پرداخته می شود. زعفران استاندارد باید به صورت کامل خشک شده باشد تا علاوه بر وزن طبیعی از هر گونه آلودگی در محیط مرطوب در امان بماند. میزان رطوبت و زمان خشک شدن زعفران نقش پر رنگی در آنالیز کیفیت زعفران ایفا می کند.

نگهداری در ظروف بسته بندی مناسب

زعفران تولید شده باید به صورت خالص و بدون مواد خارجی اضافی و عاری از هرگونه کپک و حشرات باشد. درضمن عطر و طعم و رنگ زعفران باید به صورت طبیعی باشد. حشرات زنده، حشرات مرده، اجزای حشرات، بقایای جوندگان، کپک و … که با چشم مسلح و غیر مسلح دیده شود نباید وجود داشته باشد هر کدام می‌توانند کیفیت زعفران را پایین بیاورند.

اگر برای انتقال زعفران استحصال شده در هر کدام از مراحل تولید، ظروف بسته بندی مناسبی تدارک دیده نشده باشد، کیفیت محصول افت می کند. در نتیجه در آنالیز کیفیت زعفران امتیازی منفی برای آن وجود خواهد داشت.

ظروف بسته بندی زعفران هم می‌بایست جدای از زیبایی، حافظ کیفیت زعفران بوده و از نفوذ هر چیزی به داخل آن جلوگیری به عمل آور

جلوگیری از آلودگی میکروبی و قارچی در زعفران

یکی دیگر از عوامل مهم در آنالیز کیفیت زعفران آلودگی میکروبی و قارچی است. در زیر دو راهکار اصلی برای از بین بردن این آلودگی ها را مطرح کرده‌ایم:

استفاده از پرتوهای فرابنقش

پرتوهای اولترا ویولت ، میکروویو، پرتوهای گاما همراه با قارچ کش و اتیلن اکساید می تواند در کاهش بار میکروبی موثر باشد. بررسی‌های انجام شده نشان دهنده این است که کیفیت زعفران نمونه‌هایی که پرتو دیده اند دارای سطح پایین تری از باکتری ها و میکروب ها و قارچ ها می باشند.

استفاده از گاز ازن

نقش ازن در کاهش یا حذف بار میکروبی زعفران بسیار بالا است. به صورتی که به مدت ۳ ساعت تماس گاز ازن با زعفران کل باکتری کلیفرم و مخمر به میزان بالای ۹۰ درصد کاهش پیدا می کند این در حالی است که سطح ضدعفونی میزان باکتری ها را تا حدود ۱۰ تا ۵۰ درصد کاهش می دهد.

 

منبع: صدف پک

ظروف مناسب صادرات زعفران

برای موفقیت در بازار جهانی زعفران باید از هیچ تلاشی فروگزار نکرد. در این بین یکی از مهمترین عوامل صادرات و فروش موفق کالا رعایت استاندارد های بین المللی بسته بندی زعفران صادراتی می باشد. در بسته بندی صادراتی زعفران باید قدم به قدم و با رعایت اصول و قواعد بین المللی حرکت نمود.

در صورتی که نکات و استاندارد ها در بسته بندی صادراتی رعایت شود همه راه ها از صادرات و فروش در بازار جهانی هموار می شود.

مراحل آماده سازی زعفران برای صادرات

منظور از آماده سازی زعفران برای صادرات رعایت مواردی است که در حفظ کیفیت و نیز رعایت امنیت بار و الزامات قانونی رایج جهانی اهمیت دارد. 

شرکت صدف پک بعنوان بزرگترین تولید کننده ظروف بسته بندی زعفران در ایران و جهان، با ارائه تنوع بی نظیری از ظروف بسته بندی زعفران و خشکبار، در کار تجار و صادر کنندگان زعفران و خشکبار در جهان ایستاده است.

پاک سازی و جدا سازی

در ابتدا تمامی ذرات خارجی، بقایای گیاه، خاک و بقایای مواد دیگر و هر گونه گرد و خاک احتمالی از زعفران پاک شده و جدا می شود. در آماده سازی زعفران برای صادرات باید از ابتدا نکات مهم در آن رعایت شود تا بتواند در بسته بندی صادراتی زعفران جای گیرد. مهم است که هر گونه مواد و ذرات نا خالص که باعث افت کیفیت می‌شود جدا سازی شود.

اخذ آنالیز آزمایشگاهی زعفران صادراتی

در بسیاری مواقع، محموله صادراتی زعفران باید گواهی آنالیز بر مبنای استانداردهای بین المللی بسته بندی زعفران صادراتی داشته باشد. این گواهی ها بر مبنای استاندارهای جهانی و مورد قبول خریداران اخذ شود. این گواهی ها در فرآیند صادرات زعفران همراه با سایر اسناد بار به خریدار ارسال می‌گردد.

وزن کردن

بعد از آنالیز، زعفران خالص بر مبنای سفارش یا استاندار‌های مقصد اندازه گیری شده و با توجه به حجم نهایی مورد نظر جداسازی می شود. بهتر است از وزن های استاندارد بین المللی برای ظروف زعفران صادراتی استفاده شود تا هم نیاز به دوباره کاری نباشد و هم بیشتر مورد استقبال خریداران قرار بگیرد.

بسته بندی در ظروف زعفران صادراتی

پس از مراحل فوق، قدم بعد در آماده سازی زعفران برای صادرات ، بسته بندی و وکیوم آن است. در ایران شرکت صدف پک بعنوان یک تولید کننده ظروف صادراتی زعفران اقدام به تولید بسته بندی های صادراتی زعفران مطابق با استاندارد‌های جهانی نموده است.

توجه کنید که اطلاعات زعفران صادراتی باید روی ظرف زعفران درج گردد. البته نوعا شرکت تولید کننده این ظروف در طراحی بسته بندی ظروف صادراتی، لزوم قرارگیری اطلاعات زیر را لحاظ می‌کند.

 

• نام محصول
• نام و نشانی تولید کننده
• وزن خالص
• تاریخ تولید
• تاریخ مصرف
• شماره پروانه ساخت
• شماره سری ساخت محصول
• کشور صادر کننده
• نحوه نگهداری و استفاده
• جعبه گذاری یا بسته بندی مادر

 

جعبه گذاری از مراحل مهم و تاثیرگذار در استاندارد های بین المللی صادرات می باشد. شما می توانید با استفاده از یک طراح و متخصص در کنار یک روانشناس فروش با انتخاب طرح و رنگ مناسب برای ارائه کالای خود جعبه مناسب و استانداردی را انتخاب نمایید. سپس می توانید با بسته بندی نهایی آن را به عنوان کالای صادراتی خود به کشورهای دیگر عرضه نماید.

بازرسی

در فرآیند آماده سازی و و در حین بسته بندی مسئول کنترل کیفیت بارها روند آماده سازی را چک و نکات ایمنی را ارزیابی می نماید.

عواملی که کیفیت زعفران صادراتی را به مرور زمان کاهش می دهد

در آماده سازی زعفران برای صادرات باید سعی شود تمامی استاندارد های بین المللی بسته بندی زعفران رعایت شود. این امر برای جلوگیری از کاهش کیفیت زعفران که به دلایلی مثل طولانی بودن مسیر و تغییرات آب و هوایی رخ می‌دهد، ضروری است. بنابراین ظرف صادراتی باید محافظت کامل از این موارد را در نظر بگیرد.

از جمله مهم ترین عواملی که کیفیت زعفران صادراتی را کاهش می دهد به شرح زیر است.

رطوبت

در صورت ورود رطوبت به داخل ظرف بسته بندی زعفران امکان رشد باکتری ها و قارچ ها وجود دارد و همین امر کیفیت زعفران را پایین می آورد.

نور

در صورتی که نور به داخل بسته بندی صادراتی زعفران نفوذ نماید می تواند باعث فعال شدن ویروس ها و کپک ها شده و رنگ طبیعی زعفران را به مرور تغییر دهد.

درجه حرارت

تغییرات زیاد دمای هوا باعث کم شدن کیفیت زعفران صادراتی شده و در نتیجه استاندارد های بین المللی بسته بندی زعفران صادراتی نقض شده و زعفران با کیفیت پایین مشتری خود را در بازار جهانی از دست می دهد. دمای بالا باعث فعالیت باکتری ها و دمای بسیار پایین امکان شکستن و خرد شدن زعفران را دارد. لذا بهتر است از پک های عایق استفاده شود.

اکسیژن

اکسیژن محیط را برای رشد میکروب ها مهیا می نماید. برای همین باید علاوه بر اضافه کردن گازهای دیگر، اکسیژن بسته را کاهش داده و از ایزوله بودن بسته بندی صادراتی زعفران اطمینان حاصل کرد.

ویژگی بسته بندی استاندارد زعفران صادراتی

مهمترین مرحله در آماده سازی زعفران برای صادرات توجه به بسته بندی مناسب محصول است. اطلاع از استاندارد های بین المللی بسته بندی زعفران صادراتی می تواند روند صادرات و فروش را سرعت بخشیده و اعتماد و ترغیب بیشتر کشور های وارد کننده را با خود به همراه داشته باشد. بیشتر این استاندارد‌ها مربوط به خطراتی است که ممکن است در طول فرآیند حمل بار صادراتی زعفران روی دهد. موارد دیگری نیز در صادرات مطرح است که به مقصد و خریدار بستگی دارد و  ممکن است در برخی مقاصد الزامی برای آن وجود نداشته باشد.

رعایت مسائل زیست محیطی

بسته بندی اولین معرفی یک محصول می باشد. با توجه به استانداردهای بین المللی بسته بندی زعفران صادراتی و استقبال و علاقه عمومی جامعه جهانی به حفظ محیط زیست بهتر است برای ظروف صادراتی زعفران به قوانین زیست محیطی احترام گذاشته و بسته بندی انتخاب شود که در آن بهداشت محیط زیست رعایت گردد. برای حفظ سلامت محیط زیست کارتون های مادر که بعد از رسیدن به مقصد بلا استفاده می‌باشند، باید به راحتی قابل انهدام و یا باز یافت و قابل استفاده مجدد باشند. بسته بندی مادر زعفران باید دارای علائم ایمنی و اطلاعات بازرگانی باشد.

رعایت استاندارد در حجم ظرف زعفران صادراتی

بسته بندی صادراتی زعفران نباید بیش از حد اندازه پر شود. به همین منظور ظروف زعفران صادراتی استاندارد و روتین توسط شرکت تولید کننده ظرف زعفران صدف پک آماده شده است تا به جهت مسافت طولانی حمله بار زعفران های داخل بسته ها فشرده و از کیفیت آن کاسته نشود.

استفاده از مواد استاندارد در تولید بسته بندی زعفران

جنس بسته بندی زعفران صادراتی باید از کالای باکیفیت باشد. جعبه داخلی و کارتون مادر علاوه بر کیفیت برای حفظ سلامت بسته های زعفران باید از امنیت بالایی نیز برخوردار باشد.

اندازه ی استاندارد جعبه مادر

مرسوم ترین اندازه جعبه های مادر در استاندارد های بین المللی بسته بندی زعفران ابعاد ۱۲۰۰ در ۸۰۰ و ۴۴ میلیمتر می باشد.

 

منبع: شرکت صدف پک

چه کشور هایی صادرات زعفران انجام می دهند

کشت زعفران در مناطق سردسیر بهترین عملکرد را داشته و با کیفیت بالا تولید می شود. این موضوع یکی از اصلی ترین دلایل تمایز زعفران مرغوب از زعفران نامرغوب محسوب می‌شود. هرچه منطقه سردسیر تر باشد، کیفیت زعفران تولید شده بالاتر خواهد بود.

زعفران در مناطق سردسیر و در هوای سرد مقاومت بالایی داشته و پیاز آن تا دمای منفی 40 درجه سانتی گراد قدرت رشد دارد. از آن جایی که زعفران نسبت به دیگر محصولات کشاورزی به آب کمتری نیاز دارد، کشت آن برای مناطق خشک و کم آب مناسب است. ایران به عنوان بزرگترین کشور تولید کننده و صادر کننده زعفران بیشترین هماهنگی را با آب و هوای مورد نیاز برای کشت زعفران دارد.

در ادامه‌ی روند تولید و آماده سازی زعفران، در صورتی که پس از برداشت در نگهداری آن دقت شود، می توان زعفران با کیفیت بالا را به بازار عرضه کرد.

علاوه بر شرایط آب و هوایی و خاک غنی ایران، با توجه به اینکه از گذشته در نگهداری از زعفران بعد از برداشت دقت زیادی صورت می گیرد، زعفران ایران یکی از باکیفیت ترین زعفران های دنیا محسوب می شود.

زعفران پس از جداسازی و خشک شدن در فضای مناسب باید دور از نور و رطوبت و در جام شیشه ای نگهداری شود. در صورت عدم رعایت نکات لازم اسانس آن کمتر شده و طعم و مزه خود را از دست می دهد. در نتیجه مرغوبیت، کیفیت و عیار آن کاهش پیدا می کند.

باید این نکته را دانست که زعفران خشک با کیفیت، عطر زیادی ندارد. اما پس از مرطوب شدن مجدداً عطر بسیار زیادی از آن منتشر شده و طعم بسیار خوبی می‌دهد. کشور های صادر کننده زعفران با رعایت اصول تهیه و نگهداری زعفران می توانند کیفیت زعفران را حفظ کنند. در نتیجه به عنوان تولید کننده و صادر کننده زعفران مرغوب در دنیا شناخته می‌شوند.

حجم تولید زعفران در جهان

در سال 2018 چیزی حدود 105 تن زعفران ایران تولید و صادر شده است. این میزان در مقایسه با سال های گذشته 40 درصد رشد داشته است. در حال حاضر ایران نخستین و بزرگترین تولید کننده زعفران در جهان است.

سهم ایران در بازار جهانی 44 درصد در بین کل تولید کنندگان زعفران در دنیاست. 105 تن زعفران، تنها میزان صادرات زعفران ایران را بیان می‌کند و مصرف داخلی زعفران در این آمار بیان نشده است. بنابراین حجم زعفران تولید شده در کشور بسیار بالاتر از این میزان بوده است.

باید توجه داشت ایران به عنوان اولین کشور تولید کننده زعفران هنوز از همه ظرفیت زراعی خود برای کشت زعفران استفاده نکرده است. چرا که متاسفانه تولید زعفران در ایران هنوز سازمان دهی نشده است. لذا با برنامه ریزی و همراهی با کشاورزان می توان از تولید این محصول با کیفیت درآمد بسیار بالاتری در بازار جهانی کسب کرد.

رتبه بندی کشورها در تولید زعفران

ایران و اسپانیا از جمله کشورهایی هستند که از گذشته فرهنگ تولید و مصرف زعفران در آنها وجود داشته و جزء اولین و قدیمی ترین کشورهای صادر کننده زعفران در دنیا هستند. در ادامه به بررسی کشور های تولید کننده زعفران ، از جمله این دو کشور خواهیم پرداخت.

#رتبه اول: برای زعفران ایران

طبق گفته معاون وزارت کشاورزی کشور، ایران سهمی معادل 92-95 درصد کل تولید زعفران جهان را در اختیار دارد. البته بخش عمده‌ای از تولید آن ثبت جهانی نمی‌شود. مانند مصارف داخلی که در آمار جهانی نیست. پیش بینی ها برای سال 2020 حدود 500 تن صادرات زعفران در ایران است.

شواهد نشان می‌دهد که این آمار رو به کاهش است. چرا که بر اساس آمار سال ۲۰۱۸، سهم ایران در بازار جهانی زعفران 36.7 درصد بود که ارزش آن چیزی حدود 101.32 میلیون دلار است. این امر نشان دهنده بیش از ۱۰٪ افت نسبت به سال گذشته است. 

شهرهای بیرجند، قائن، فردوس در استان خراسان جنوبی، گناباد و تربت حیدریه در خراسان رضوی و استان های خراسان شمالی، اصفهان، کرمان، فارس و یزد وضعیت مناسبی برای تولید زعفران دارند و محصول با کیفیتی تولید می‌کنند.

در سال های اخیر شهرهای جنوبی و غربی کشور نیز به کشت ‌زعفران روی آورده و توانسته‌اند با استفاده از روش های نوین کشاورزی و کشت گلخانه ای و استفاده از پیاز های اصلاح شده، زعفران با کیفیت تولید کنند.

زعفران ایران به کدام کشور‌ها صادر می‌شود؟

اسپانیا خریدار ۵۰٪ زعفران ایران

ایران به عنوان بزرگترین کشور تولید کننده و صادر کننده زعفران، سالانه 587 میلیون دلار تولید دارد که حدود 50 درصد آن به کشور اسپانیا فروخته می‌شود. زعفران اسپانیا همانند زعفران ایران از کیفیت بالایی برخوردار است، اما حجم تولید زعفران اسپانیا در مقابل میزان واردات آن، قابل توجه نیست.

هنگ کنگ ۱۶٪

بعد از اسپانیا، هنگ‌کنگ با وارد کردن 96 میلیون دلار در رتبه دوم قرار دارد.

امارات ۱۵٪

کشور امارات با وارد کردن 89 میلیون دلار در رتبه سوم واردات زعفران ایران قرار دارند.

باقی کشورها ۱۹٪

ایران در سال 96 چیزی حدود 400 تن زعفران به 60 کشور دنیا صادر کرده است. کشورهای برجسته پس از کشور اسپانیا و هنگ کنگ و امارات کشورهای افغانستان، چین، ایتالیا، قطر، آلمان، فرانسه، کویت، گرجستان، تایوان، هلند، بحرین، عمان،  استرالیا، ژاپن، انگلستان، مراکش، سوئیس، بلژیک، کانادا، سنگاپور، هند، مجارستان، ترکیه، مالزی، عراق، پاکستان، افریقای جنوبی، لهستان، فیلیپین، یونان و اتریش هستند.

از سال ۲۰۱۸ به بعد چیزی در حدود ۲۴ استان به تولید زعفران مشغول می باشند و نزدیک به 124 هزار هکتار از اراضی کشور به این کار اختصاص داده شده است.

#رتبه دوم: زعفران اسپانیا

در رده‌ بندی جهانی بعد از ایران، اسپانیا بزرگترین تولید کننده زعفران در جهان است. دانشگاه های کشور اسپانیا بر روی زعفران تحقیقات بسیار گسترده انجام داده و شرایط مناسب را برای کشت زعفران در نظر گرفته و به کشاورزان اعلام می‌کنند. آب و هوای مناطقی که در اسپانیا به کشت زعفران می پردازند، شبیه به مناطق پر رونق کشت زعفران در ایران مانند قائنات است. میزان تولید سالانه زعفران اسپانیا سالانه 25 تن است. با این حال یکی از کشور های اصلی صادر کننده زعفران در جهان به شمار می‌آید.

اسپانیا 20.7 درصد از صادرات جهان را با حجم 57.08  میلیون دلار به خود اختصاص داده است. ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی و ایتالیا سه کشوری هستند که جزء اولین مقصد های صادراتی زعفران اسپانیا می‌باشند.

#رتبه سوم: زعفران افغانستان

بر اساس آخرین گزارش ها در سال 2018 میزان 18 تن زعفران از 6200 هکتار از مناطق زیر کشت در افغانستان برداشت شده است. صادرات زعفران به ارزش 58 میلیون دلار برای این کشور بازاری رو به رشد است. این کشور صادر کننده زعفران ، حجم قابل توجهی از زعفران خود را  به هند، عربستان سعودی، فرانسه، امارات، ایالات متحده آمریکا و ترکیه ارسال می‌کند.

افغانستان حدود 65.7% درصد از زعفران خود را از ایران وارد می کند. همواره زعفران ایران در همه کشور ها حرف اول را می زند. کیفیت زعفران افغانستان به جهت شباهت آب و هوایی با زعفران ایران نزدیک است و طرفداران زیادی دارد.

#رتبه چهارم: زعفران هند

در ایالات کشمیر هندوستان بیشتر از 120 هزار خانواده بر روی زعفران کار کرده و کسب درآمد می کنند. در هند، حدود 200 روستا در پنج منطقه ایالت کشمیر به تولید زعفران مشغول شده‌اند. زعفران وارد شده به هند 31.06 میلیون دلار ارزش دارد و 11 درصد از واردات جهانی زعفران را تشکیل می‌دهد. عمده حجم صادراتی زعفران هند به هنگ کنگ ارسال می‌شود.

 

منبع: شرکت صدف پک

نکات مهم در کیفیت زعفران

بحث تقلب و سوء استفاده از زعفران منجر به تشکیل آیین نامه Safranschou شد که مجازات فروشندگان را حبس و پرداخت غرامت و اعدام بیان می کرد. به مرور از تقلب آشکار کاسته شده و کلاهبرداری ها به صورتی دیگر در آمد. از جمله روش های تقلب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تقلب در زعفران دسته‌ ای

زعفران دسته ای ممکن است به وسیله نخ های کم کیفیت و یا با رشته های دیگر گیاهان مخلوط شود.

تقلب در زعفران پودری

اغلب اوقات تقلب زمانی انجام می‌شود که زعفران به صورت پودر است. چرا که می توان با افزودن مواد خارجی حجم آن را افزایش داد. مثلا پودر زعفران ممکن است با ادویه های مشابه مانند زرد چوبه مخلوط گردد.

مرطوب نگه داشتن زعفران

از دیگر روش های تقلب برای افزایش قیمت، خشک نکردن کامل آن است. در صورتی که زعفران مرطوب باشد وزن آن بیشتر شده و قیمت آن بالا تر می رود.

چگونگی اندازه گیری کیفیت زعفران بر اساس استاندارد‌های بین المللی و ملی زعفران؛

استاندارد بین المللی کیفیت زعفران

استفاده از زعفران به عنوان یک ادویه در غذا بدون محدودیت می تواند استفاده شود. اما برای استفاده از زعفران خالص و سالم باید بررسی‌های لازم انجام شود تا محصولات ارگانیک در سلامت کامل به بازار جهانی ارائه گردد. بر اساس مصوبات سازمان بین المللی استاندارد در سال ۱۹۹۴ زعفران رشته یا پودر شده باید دارای استاندارد های زیر باشد.

بررسی کیفیت زعفران ایران از جنبه های مختلف از جمله خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، میکروبی، قارچ و غیره مورد بررسی و آزمون قرار می‌گیرد. اغلب این بررسی‌ها به جهت مطابقت با استاندارد بین المللی iso ۳۶۳۲ می‌باشد. چرا که این استاندارد در بین تمامی کشورها مورد قبول است.

شرکت صدف پک بعنوان بزرگترین تولید کننده ظروف بسته بندی زعفران در ایران و جهان، با ارائه تنوع بی نظیری از ظروف بسته بندی زعفران و خشکبار، در کار تجار و صادر کنندگان زعفران و خشکبار در جهان ایستاده است.

در سطح بین المللی تهیه محصولات مطابق با استاندارد بین المللی ISO 3632 و استانداردهای بین المللی ایمنی مواد غذایی ، 22000 ، FSSC HACCP تضمین کیفیت زعفران انجام می‌شود که به معیارهایی جهانی و یکسان برای تمامی کشورهای دنیا به شمار می‌آید.

استفاده از گیاه اصلی زعفران

در ابتدا باید زعفران تولید شده از گیاه اصلی زعفران از خانواده زنبقیان و گونه کوروس ساتیووس باشد.

زمانی زعفران خالص و با کیفیت است که الزامات استاندارد ISO 3632 را لحاظ کرده و هیچ ماده خارجی به محصول اضافه نشده باشد. این دستور کار اولین بار در سال 1980 منتشر شد و جدیدترین نسخه آن در سال 2011 ارائه گردید. این استاندارد صحت و کیفیت محصولات زعفران را بررسی می کند.

سلامت گل زعفران

گل زعفران به صورت کامل دم گل، گل پوش، مادگی، تخمدان، خامه و کلاله، پرچم، میله پرچم باشد.

اندازه و رنگ اجزای داخلی زعفران

کلاله شامل سه شاخه در انتهای خامه و حدود 3 سانتی متر باشد. کلاله به رنگ قرمز تند و خامه سفید رنگ باشد. سه شاخه کلاله آزاد و در قسمت خامه به هم متصل باشد.

این استانداردها برای حفظ کیفیت زعفران به کار می‌رود. حفظ دوام مزه و رنگ و عطر در زعفران اهمیت بسیار زیادی دارد. می‌توان گفت بدون این سه مورد زعفران فاقد ارزش است و از کیفیت لازم برخوردار نیست.

میزان ناخالصی زعفران

اجزای خارجی در زعفران نباید بیشتر از 10 درصد باشد.

میزان رسوبات و مواد معطر در زعفران

مواد معطر و رسوبات زعفران نباید بیشتر از 14 درصد باشد.

میزان گرد و خاک و خاکستر

میزان گرد و خاک و خاکستر موجود در زعفران نباید بیشتر از 1 درصد باشد.

آنالیز کیفیت زعفران کشورهای تولید کننده بر اساس معیارهای بین المللی تعریف می شود. پایبندی به این قوانین الزامات سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی را برای کشورها تعیین می کند. بسیاری از این استانداردها در آنالیز کیفیت، برای برآورده کردن خواسته مشتریان و ارائه کالای با کیفیت وضع شده است. برای بررسی کیفیت زعفران در زمان های مختلف بررسی هایی انجام می شود. آنالیز کیفیت زعفران از زعفران خشک شده شامل پودر و دسته است.

در صورتی که زعفران موجود در بازار توسط این سازمان بررسی شده باشد، می توان به کیفیت زعفران اعتماد کرد و از آن استفاده نمود. در استاندارد های ارائه شده در این سازمان با آنالیز کیفیت زعفران حقوق جهانی مصرف کننده به صورت کامل رعایت شده است.

استاندارد زعفران در ایران

تعیین و اندازه گیری کیفیت زعفران به عهده موسسه استاندارد ایران است. در سال ۱۳۰۴ قدم های نخست برای تشکیل موسسه استاندارد ایران برداشته شد و در سال ۱۳۳۶ برای نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی در وزارت تجارت ایجاد گردید. این موسسه در سال ۱۳۳۹ در چهارچوب اهداف تعیین شده شروع به کار کرد. همزمان به عضویت سازمان بین المللی استاندارد iso درآمد.

از جمله وظایف مهم این اداره صدور گواهینامه برای محصولات وارداتی و صادراتی است. پژوهشکده ها و آزمایشگاه های فراوان همراه با تجهیزات پیشرفته و گروه پژوهشی در این سازمان به فعالیت مشغول می باشند.

برای نخستین بار در سال ۱۳۴۵ برای آنالیز کیفیت زعفران ایران استانداردها و آزمون هایی تهیه گردید. در سال ۱۳۷۰ مجدداً موارد پیشنهادی بررسی و به تصویب رسید. برای چهارمین بار در سال ۱۳۸۳ جدیدترین نسخه استاندارد خوراک و فرآورده های غذایی و کشاورزی تصویب شد. سازمان بررسی کیفیت زعفران ایران به نام استاندارد ملی زعفران فعالیت می کند.

هدف اصلی این سازمان جلوگیری از تقلب و ارائه زعفران با کیفیت است. در مرحله اول آنالیز کیفیت برای استفاده داخلی و ملی صورت می‌گیرد. در مرحله دوم کیفیت زعفران کشورهای تولید کننده در بازار جهانی اهمیت دارد و برای شناخته شدن و اعتماد جهانی به کیفیت زعفران ایران فعالیت می نماید.

این سازمان واحدی برای آنالیز کیفیت این محصول دارد. علامت استاندارد ایران نشانگر تعهد ارائه دهنده محصول به رعایت ضوابط و قوانین منطبق با استانداردهای ملی می باشد.

برای اطمینان از کیفیت بالای زعفران تولید شده در داخل کشور اغلب شرکت های تولید کننده محصولات خود را با استانداردهای بین المللی و اروپایی تطبیق می دهند.

این در حالی است که کیفیت زعفران ایرانی به صورت خالص بسیار بالاتر از اغلب نمونه های جهانی و بی نظیر و بی مثال است. چرا که فاکتورهایی که در اندازه گیری کیفیت این محصول به صورت خالص ( از جمله رنگ طعم و عطر ) مهم است، در نمونه های ایرانی وجود دارد. اما وجود باکتری ها، قارچ ها و مواد اضافی خارجی کیفیت نهایی محصول را پایین آورده و در گذر زمان باعث پایین آمدن کیفیت محصول می شود.

 

منبع: شرکت صدف پک

بخش های مختلف زعفران

گیاه زعفران که با نام علمی Crodus Stativus شناخته میشود گیاهی دارای پیاز کروی شکل و پوشیده از یک پوسته قهوه ای رنگ است. این گیاه بنفش رنگ که در نواحی جنوب غربی آسیا، جنوب اسپانیا و مناطق جنوبی اروپا یافت میشود به قدری ارزشمند است که از آن با نام محاوره ای طلای سرخ یاد میشود! در حالت کلّی آن چیز که ما با نام زعفران استفاده میکنیم تا رنگ و طعم خوراک خود را بهبود ببخشیم در واقع همان سرگل سرخ رنگ مرکزی گیاه زعفران است. سرگل گیاه زعفران دارای املاح معدنی، موسیلاژ و مواد چربی است. رنگ و بوی به یادماندنی و نوستالژی زعفران که همه ی ما ایرانیان با آن خاطراتمان زنده میشود در جای جای دنیا طرفدار دارد چراکه علاوه بر خواص بی نظیر رنگ طبیعی و زنده ای را به خوراکی ها می دهد. همچنین طعم زعفران که همه ی ما را شیفته ی خود کرده هم دلیلی بر محبوبیت این گیاه شادی آور است. از بحث نام های عجیب و غریب شیمیایی که بگذریم باید کمی درباره ی چرایی گرانی این گیاه بپردازیم. از هر 100 تا 200 هزار گل زعفران حدود 5 کیلوگرم سرگل زعفران بدست می آید! که این هم نیمه ی پر لیوان به شمار میرود چرا که پس از خشک شدنِ این 5 کیلوگرم نهایتاً 1 کیلوگرم زعفران به سفره های پر رنگ و لعاب شما عزیزان خواهد رسید. برداشت دشوار، بازدهی نهایی، رنگ و بوی خارق العاده و طعم شگفت انگیزِ این گیاه همه و همه دست به دست هم داده اند تا زعفران گران قیمت و کیمیاگونه شود.
همون طور که مشاهده میکنید زعفران یک گیاه زیبا با گلبرگ های بنفش و قدی حدود ده تا سی سانتی متر هست که به طلای سرخ هم معروفه البته در زبان عربی به زعفران «زر پران» هم میگویند. گل ها معمولا داری شش گلبرگ هستند که در وسط این گلبرگ ها سه رشته زعفران وجود دارد.

خواص دارویی در زعفران

زعفران از ترکیبات شیمیایی متنوعی برخوردار است که عامل اصلی طعم، رنگ و خواص آن می باشند.
در تاریخ، موارد بسیاری دیده شده که زعفران در نقش دارو برای درمان بیماری های زیر بکار گرفته شده است:
آسم
گرفتگی عضلات
استرس
کم خونی و نارسایی قلب
هم چنین زعفران دارای خواص ضد درد است که به عنوان مسکن طبیعی کاربرد دارد.

در علم پزشکی مدرن استفاده از زعفران برای خواص درمانی آن در رفع مشکلات زیر نیز کاربرد پیدا کرده است:
رفع اضطراب
درمان سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
درمان مقاومت بدن به انسولین
دیابت
سرطان
بیماری های مرتبط با تخریب سلول های عصبی
اختلالات یادگیری
 

استاندارد کیفیت زعفران

زعفران از گذشته بعنوان یک طعم دهنده عالی و در عین حال گران در سفره غذاهای ایرانی جایگاه ویژه ای داشته است. زعفران یک ادویه بی نظیر ایرانی است که دارای طعم ، رنگ و رایحه ای فوق العاده می باشد که در کشورهای دیگر هم مورد استقبال قرار گرفته است و سالانه حجم زیادی از نیاز کشورهای دیگر توسط تولید کنندگان ایرانی تامین می شود. امروزه زعفران درکشورهایی مثل فرانسه، هند، ایران، مراکش، اسپانیا و ترکیه کشت و تولید می شود. زعفران تولید شده در ایران بیش از ۹۰ درصد تولید این محصول در جهان می باشد، که بطور سالانه به رقم ۳۰۰ تن می رسد. به دلیل وجود بازار رقابتی در تولید زعفران در ایران و حتی برخی کشورهای اروپایی باعث شده تا تولید کنندگان به کیفیت تولید زعفرانشان از مرحله کاشت تا زمان داشت و برداشت توجه ویژه ای داشته باشند.

اصناف بسته بندی

با توجه به پراکندگی موضوعی بخش بسته بندی امکان ظهور یک تشکل کلی برای بسته بندی که هر یک از اعضای آن نماینده یک واحد صنعتی یا خدماتی باشند و در ضمن با یکدیگر نیز منافع مشترک داشته باشند به صفر نزدیک است. زیرا منافع صنفی بعضی از صنایع زیر مجموعه بخش بسته بندی اصلا در تضاد با یکدیگر است و یا حرف مشترکی با یکدیگر ندارند. برای مثال دغدغه ها و ایده آل های صنف کارتن نه تنها هیچ شباهتی به تمایلات بخش پلاستیک ندارد، بلکه در بعضی مسائل نیز در تضاد و رقابت با یکدیگر هستند. بهترین کار ایجاد تشکل های صنفی در صنوف و صنایع جزء است. مانند صنعت کارتن، صنعت تولید لفاف بسته بندی، صنایع چاپ لفاف بسته بندی، ماشین سازان بسته بندی، جعبه سازان، سازندگان ظروف پلاستیکی، فلزی یا شیشه ای و...

با تشکیل چنین تشکل هایی زمینه برای ایجاد یک کنفدراسیون یا تشکلی که اعضای آن نمایندگان تشکل های صنفی مربوط به بسته بندی باشند عملی تر خواهد بود. آن گاه چنین تشکلی به مسائلی کلی چون جذب اعتبارات کشوری، تقسیم منابع و امکانات، توسعه ارزش های افزوده و مسائلی شبیه آن خواهد پرداخت.

بسته بندی محصول هزینه است یا سرمایه گذاری

بی باک، یک کارشناس ارشد هنر نیز در رابطه با بسته بندی محصولات صنایع دستی به ایسنا اظهار کرد: باید توجه داشت هزینه‌هایی که برای بسته بندی می‌شود هزینه مضاف نیست، چراکه بسته بندی بخشی از فرآیند تولید است و اگر درست و تخصصص صورت گیرد، می‌تواند مزیت‌های بسیاری از جمله کمک در تصمیم‌گیری خرید مصرف کننده و هویت بخشی به محصول، مدیریت مناسب چیدمان محصول و سهولت حمل و نقل دارد.

وی افزود: بسته بندی، ابتدایی‌ترین نیاز هر محصول پیش از عرضه به بازار است و علاوه بر کمک به فروش بهتر تولیدکننده، زمینه اشتغال زایی مناسبی برای طراحان این حوزه فراهم می‌کند.

اولویت بسته بندی کردن

اگر چه تعداد زیادی از مسائل فن اوری مربوط به استفاده از مواد پلاستیکی در بسته بندی مواد غذایی از جمله مشکلاتی هستند که کلا به صنعت بسته بندی مربوط می شوند ولی برخی از مسا ئل مربوط به طبیعت ماده به کار رفته در بسته بندی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند . موفقیت کاربرد پلاستیک ها در بسته بندی نیاز به همکاری تولید کنند گان مواد غذایی ، سازند گان انواع پلاستیک ها ، طراحان و در نهایت مصرف کنند گان دارد .ملاحظات اقتصا دی محدودیت های بیشتری را اعمال می کند ، چرا که مصرف کننندگان صرفا به دنبال کیفیت محصول هستند تا بسته بندی انها .